Een toespraak houden, speechen, het zijn woorden waar ik de rillingen van krijg. Een toespraak schrijven oké, maar hem ook daadwerkelijk voor publiek voorlezen? Ik dacht het niet.
Helaas heb ik al heel wat begrafenissen achter mijn kiezen. Mijn vader, mijn jongste en mijn oudste broer overleden al meer dan twintig jaar geleden kort na elkaar. Een zware tijd, een tijd van rouwkaarten en gedachtenisprentjes schrijven en werken aan afscheidstoespraken. Dat schrijven lukte me wel, maar ze zelf voorlezen, no way, echt niet. Er is me ook al diverse keren gevraagd om een lezing te houden, maar ook dan roep ik keihard nee. Geïnterviewd worden door de lokale radio en tv gaat nog net, maar ook dan ben ik drie dagen voor de uitzending al op van de zenuwen. Tot gisteren bij de afscheidsdienst van mijn honderdjarige moeder.
Ik had een hele persoonlijke speech geschreven. Te persoonlijk om door mijn lief of de uitvaartbegeleider voor te laten lezen. Maar wat dan? Tja, hem zelf voorlezen? Ik probeerde mijn toespraak hardop voor te lezen en kwam tot aan de helft zonder een traan te laten. Mijn dochter gat me tips en zei dat ik zo technisch mogelijk moest lezen. Lees de tekst, niet de inhoud was haar beste tip. De uitvaartbegeleider hield me nog voor om bewust veel langzamer te praten, want ja, je bent nu eenmaal behoorlijk gespannen op zo'n dag.
Ik was opvallend rustig toen ik door de uitvaartbegeleider uit werd genodigd om plaats te nemen achter de desk, naast mijn moeders kist. Heel langzaam blies ik wat lucht uit waardoor ook het laatste beetje spanning naar de achtergrond verdween. Ik opende mijn mond en terwijl mijn woorden door de zaal galmden, wist ik me meer en meer te ontspannen. Ik sprak langzaam, nam pauzes en keek tot mijn grote verbazing steeds opnieuw de zaal in. Zonder ook maar een snik bracht ik mijn toespraak tot een goed einde. Alleen het laatste zinnetje, daar had ik het even moeilijk mee. Maar ik ben trots op mezelf dat me dit nu eindelijk is gelukt en dat ik dit cadeautje nog aan mijn moeder mee heb kunnen geven.
AFSCHEIDSSPEECH
Aardig, lief, soms keihard, doorzetter, recht door zee, Pietje precies, koppig, zorgzaam, eigenwijs, ondeugend en duidelijk een eigen wil. Zo kan ik ons mam het best omschrijven. Een persoonlijkheid waar je niet omheen kon. Dat wisten wij kinderen, dat wist ons pap en daar maakten ook vrienden en bekenden kennis mee.
Ze kon je te vuur en te zwaard verdedigen, maar deed je in haar ogen iets verkeerd, dan was je nog niet jarig. Je kon met haar lachen, serieuze gesprekken met haar houden, maar ook samen streken uit halen.
Je kon ontzettend van haar houden, maar af en toe ook verschrikkelijk boos op haar zijn.
Eigenlijk, als ik het zo allemaal op een rijtje zie staan, horen veel van die eigenschappen ook bij mij, bij mijn zusje en bij mijn broers. Allemaal een beetje anders verdeeld, maar toch. Ze zit in onze genen, in onze opvoeding, in ons verleden en in onze toekomst. We zijn dan ook duidelijk familie van elkaar en komen uit een warm nest.
En ook al deelden mijn moeder en ik niet altijd dezelfde mening en liepen onze wegen een tijdlang mijlenver uit elkaar, we kwamen elkaar uiteindelijk toch weer tegen.
Kinderen, aanhang, kleinkinderen, achterkleinkinderen. Als ze die allemaal om zich heen had, dan genoot ze pas echt. Ze vond het dan ook heel moeilijk toen een van haar achterkleinkinderen in Australië ging wonen. Voor haar gevoel bleef er sindsdien iedere verjaardag weer een stoel meer leeg.
Nu ze er zelf niet meer is, hoop ik uit de grond van mijn hart, dat wij elkaar nooit uit het oog zullen verliezen. Voor haar, maar ook voor alle herinneringen die ons met elkaar verbinden.
Dag mam, bedankt voor alles.
